Media Fact Check: uitzending Nieuwsuur 5 april 2013

Op 5 april 2013 besteedde Nieuwsuur uitgebreid aandacht aan de Gülenbeweging in Nederland. In de uitzending werd een aantal onjuiste beweringen gedaan over de Gülenbeweging. Wij hechten er waarde aan op deze plaats de feiten van aantijgingen te scheiden.

De Gülenbeweging zou een netwerk van organisaties zijn (onjuist)
Nieuwsuur noemt in de uitzending een aantal organisaties die gebaseerd zouden zijn op de ideeën van Fethullah Gülen. Hierdoor ontstaat het beeld dat het gaat om een goed georganiseerd netwerk van organisaties. In Nederland is echter alleen Platform INS uit Rotterdam direct verbonden aan de Gülenbeweging en door de ideeën van Gülen geïnspireerd. Platform INS heeft als doelstelling om de interculturele en interreligieuze dialoog in Nederland te bevorderen. Meer begrip voor en kennis van de ander moet tot een meer leefbare samenleving leiden die optimaal gebruik maakt van de verschillende culturele en religieuze achtergronden. Verder zijn er in Nederland geen andere organisaties direct verbonden aan de Gülenbeweging. Wel zijn veel mensen die geïnspireerd zijn door Gülen maatschappelijk betrokken en actief in de samenleving, vaak betrokken bij organisaties binnen de aandachtsgebieden van Gülen: dialoog, onderwijs, vrijwilligerswerk en ondernemerschap. De beweging is een netwerk van mensen, niet van organisaties.

De studentenhuizen van Stichting Witboek zouden Koranscholen zijn (onjuist)
De studentenhuizen van Stichting Witboek (een stichting waar mensen van de beweging bij betrokken zijn) worden door Nieuwsuur als internaten beschreven waarin studenten niet alleen huiswerkbegeleiding krijgen maar ook overnachten en koranles krijgen. Naar aanleiding van de uitzending heeft de Gemeenteraad Amsterdam onderzoek laten uitvoeren. Hieruit blijkt dat de aantijgingen van Nieuwsuur ongegrond zijn en er geen sprake kan zijn van internaatsvoorzieningen. Uit gesprekken met betrokkenen personen en scholieren blijkt dat er geen sociale druk wordt uitgeoefend door derden en de sociale integratie van de jongeren niet in het geding is. De scholieren volgen allemaal reguliere opleidingen aan scholen of in het hoger onderwijs. De studentenhuizen dienen dus ter ondersteuningen van de opleiding van de jongeren. De Amsterdamse Gemeenteraad komt dan ook tot de conclusie geen aanleiding te zien om in actie te komen.

Andere feitelijke onjuistheden in de uitzending
Het vertoonde fragment van de film ‘The Message’ blijkt onjuist gemonteerd en onjuist vertaald te zijn. Uit onderzoek van onder meer Demetnu.nl blijkt dat het geluidsfragment niet uit de film afkomstig is en dus niet bij de vertoonde beelden hoort. Daarnaast zijn er vraagtekens te plaatsen bij de vertaling van de tekst. Terwijl Nieuwsuur met het fragment de antichristelijke indoctrinatie en naar binnen gekeerde houding wil aantonen, blijkt uit het onderzoek van Demetnu.nl dat het geluidsfragment verkeerd is vertaald. Er is geen sprake van een conflict tussen Moslims en Christenen maar het fragment gaat om het overwinnen van problemen. Op navraag van Demetnu.nl geeft de redactie van Nieuwsuur geen uitleg waarom er voor deze vertaling gekozen is. Dit blijft voor ons ook een vraag.

De uitzending van Nieuwsuur blijkt vol te zitten met feitelijke onjuistheden en schetst opzettelijk een negatief beeld over de Gülenbeweging en mensen die bij de beweging betrokken zijn. Wij zijn hier zeer teleurgesteld en verbaasd over.